خمس و آثار آن
مربوط به درس اندیشه اسلامی استاد احمد قیوم زادهخمس و آثار آن
مربوط به درس اندیشه اسلامی استاد احمد قیوم زادهتقویت حکومت اسلامی
1 - تقویت حکومت اسلامی
وقتی خمس پرداخت میشود جمع کثیری از سادات از فقر نجات یافته و دستگاههای تبلیغاتی نیازی به بودجه دولتی پیدا نمیکنند، در نتیجه حکومت اسلامی تقویت میشود. به همین دلیل بعضی از فقها و مراجع، خمس را بودجه حکومت اسلامی قلمداد کردهاند.
2 - زمینه ساز عدالت اجتماعی
حکمت دیگر خمس و زکات، تعدیل ثروت و تأمین عدالت اجتماعی در بعد اقتصادی است. قرآن میفرماید: «ما افاء الله علی رسوله من اهل القُری فللّه و للرّسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل کی لا یکون دولةً بین الاغنیاء منکم».(13) در این آیه، دلیل اختصاص فیء به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان، برای تعدیل ثروت است تا میان توانگران دست به دست نشود و زمینه عدالت اجتماعی فراهم گردد.
این آیه، شبیه آیه خمس است. شیعه بر این باور است که مقصود از یتیم، مسکین و ابن السبیل، اقربای رسول خداست، اما اهل سنّت به آن عمومیت داده و همه مردم را شامل میکنند. در هر صورت، این نوع تقسیم برای این است که اموال در دست عده معدودی در گردش نباشد، بلکه ثروت، توزیع و فراگیر شود.
یک حدیث جالب
روایتی از محمد بن سنان در این باره رسیده است که میگوید: در محضر مولایم امام هشتم در خراسان بودم، مأمون نیز حضور داشت. در همین هنگام به مأمون خبر دادند یکی از صوفی مسلکها دزدی کرده است. مأمون دستور داد او را در مجلس حاضر کردند. مشاهده کرد این مرد در اثر سجدههای طولانی پیشانیاش پینه بسته است. از وی پرسید: چگونه با این نشانههای خوبی که داری، مرتکب این عمل زشت شدهای؟ مرد صوفی گفت: به دلیل اضطرار دست به این عمل ناپسند زدهام، زیرا تو مرا از حقم که از خمس و فیء میرسید محروم کردهای. مأمون گفت: تو چه حقی در خمس و فیء (انفال) داری؟ گفت: خداوند متعال خمس را بر شش قسم تقسیم کرده و فرموده است: «و اعلموا انما غنمتم من شیء فان لله خمسه و للرسول ولذی القربی...»(14) و فیء را نیز شش سهم قرار داده است: «ما افاء الله علی رسوله من اهل القری فلله و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل»(15) و من از در راه ماندگان و مسکین هستم، ولی به حقوقم دسترسی ندارم و این تو هستی که مرا از حقم محروم کردهای. مأمون به امام هشتم عرض کرد: نظر شما چیست؟ امام پس از گفت و گوی مختصری در نهایت فرمودند: او از قرآن دلیل آورده است
منبع:www.tebyan.net
