خمس و آثار ترک آن

خمس و آثار ترک آن

در قرآن مجید به طور صریح و روشن از واجب شدن خمس و عمده ی موارد مصرف آن سخن به میان آمده است .
آن جا که می خوانیم :
«و اعلموا انما غنمتم من شیء فان لله خمسه و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل (1)»
«بدانید آن چه را به دست می آورید یک پنجم آن مال خدا و رسول و خویشان او و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان است.»
به استناد دستور صریح آیه مذکور و بر مبنای آموزه های دینی برگرفته از آثار معصومین (ع) تمام فقهای فتوا داده اند در هفت چیز خمس واجب است:
1- غنیمت جنگی که از کفار حربی بدست آمده باشد به هر مقدار که باشد مشروط آن که جنگ با حضور امام معصوم (ع) انجام شده باشد.
2- معدن. تمام آن چه از معدن استخراج شود پس از کسر هزینه های استخراج به شرط رسیدن به نصاب معینی که در کتاب های فقهی و رسایل عملیه تعیین گردیده است.
3- گنج. مالی که در زمین یا درخت یا کوه و یا دیوار پنهان شده باشد و کسی آن را پیدا کند پس از کسر مخارج اگر قیمت آن 105 مثقال نقره و یا 15 مثقال طلا برسد خمس آن متعلق به امام (ع) است.
4- مال حلال مخلوط به حرام. هرگاه مال حلال با مال حرام به گونه ای مخلوط شود که انسان نتواند آن ها را از یکدیگر تشخیص دهد خمس آن، مال امام (ع) است. که در صورت اخراج بقیه ی مال پاک خواهد شد.
5- جواهراتی که از طریق غواصی تحصیل شده باشد پس از کسر مخارج غواصی چنان چه قیمت آن ها به 18 نخود طلا برسد خمس آن متعلق امام (ع) است.
6- زمینی که کافر ذمی از مسلمانی بخرد واجب است خمس اصل و یا قیمت آن را به امام (ع) پرداخت نماید.
7- منفعت کسب. پس از کسر مخارج سالیانه هر شخص خمس منافع به دست آمده متعلق به امام (ع) است.
بنابراین هر کس مالک یکی از اقلام مشروحه مار الذکر باشد واجب است «خمس» آن ها را به فقیه جامع الشرایط پرداخت کند تا او در مواردی که شارع مقدس مشخص کرده مصرف نماید و اگر از پرداخت آن سرپیچی نماید نه تنها مرتکب گناه شده شرعا در بقیه اموال خودش هم نمی تواند تصرف نماید. 

منبع:www.rasekhoon.net